Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Hedysarum boveanum & Gentiana lutea

fotò
fotò
Esparset(-d'Éuropo)

Hedysarum boveanum

Fabaceae Leguminosae

Nom en français : Hédysarum d'Europe.

Descripcioun :
Aquest esparset, dóu gènre Hedysarum, trachis sus li marlo achandrido pèr la plueio. Coume tóuti li planto dóu meme gènre, se recounèis à si dòusso emé de tros lenticulàri. Lis estipulo soun sóudado e óupousado à la fueio, aquesto pelouso ; La flour èi bèn pourpro. La souleto subsp. presento au nostre, ié dison Europaeum. Èi marcado sus la listo roujo, categourìo vulneràri.

Usanço :
Ramentan qu'èi pas counseia de manja li grano, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP). Semblo qu'es acò qu'aurié tua Christopher McCandless, d'ounte es esta fa un film couneigu, "Into the Wild". Aurié manja de grano de Hedysarum alpinum, pamens counsidera coume manjadis.

Port : Erbo
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Hedysarum
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 9 à 14 mm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun

Liò : Marlo - Tepiero seco
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Hedysarum boveanum Guitt. & Kerguélen, 1846

fotò
fotò
Genciano

Gentiana lutea

Gentianaceae

Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.

Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.

Descripcioun :
La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.

Usanço :
Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).

Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae


Ordre : Gentianales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Pasquié - Prado umido - Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
C
C
CC

Hedysarum boveanum & Gentiana lutea

ges
R
R
ges
ges
ges
ges
ges

Coumpara Esparset(-d'Éuropo) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Genciano emé uno autro planto

fotò